UNESCO – AI in Education: Trends 2025

Eğitimde yapay zekâ sadece yeni bir teknoloji değil; öğrenme deneyimi, öğretmen rolleri, fırsat eşitliği ve veri etiği açısından da köklü bir dönüşüm aracıdır. UNESCO’nun bu raporu, yapay zekânın eğitim dünyasında hangi yönleri dönüştürdüğünü ve önümüzdeki yıllarda neye odaklanmamız gerektiğini ortaya koyuyor.

Öne Çıkan Bulgular

1. Kişiselleştirilmiş Öğrenme: Yapay zekâ destekli sistemler, öğrencilerin öğrenme hızına, tarzına ve gereksinimlerine göre uyarlanabiliyor. Öğretmenler ise bu sistemleri tamamlayıcı bir rol olarak kullanıp, mentorluk ve rehberliğe odaklanabiliyor.

2. Öğretmenlerin Dönüşen Rolü: Öğretmenler robotlaşmıyor; aksine yükler azalıp, öğrenciyle bire-bir ilişki geliştirme alanı genişliyor. Bu yön değişimi, meslek kimliğini yeniden tanımlıyor.

3. Erişim ve Eşitlik: Dijital okuryazarlık, yapay zekâ araçlarına erişim ve altyapı eşitliği özellikle gelişmemiş bölgelerde kritik bir konu olarak öne çıkıyor. UNESCO, açık ve kapsayıcı modellerin önemini vurguluyor.

4. Etik & Güvenlik: Veri gizliliği, algoritmik şeffaflık, karar mekanizmalarının anlaşılabilirliği ve önyargıların azaltılması gibi etik başlıklar artık “ekstra” değil — eğitimde yapay zekâ için zorunlu hale geliyor.

Uygulanabilir Yol Haritası

• Ulusal eğitim stratejilerine yapay zekâ okuryazarlığını ve etik kullanımı dahil edin.

• Öğretmenler için düzenli AI okuryazarlık ve uygulama-eğitim programları oluşturun.

• Etik veri kullanım standartları geliştirin: veri toplama, kullanım ve izleme süreçlerini şeffaf hale getirin.

• Pilot uygulamalarla sonuçları ölçün; başarılı modelleri ölçeklendirin.

• Öğrenciler, veliler ve öğretmenler arasında katılımcı geri bildirim mekanizmaları kurun.

Kaynak & Lisans Bilgi:

• UNESCO – Artificial Intelligence in Education (Resmî sayfa)

• AI and the Future of Education: Disruptions, Dilemmas and Directions (Makale/özeti)